Vloed

Auteur: Susan Smit
Uitgever: Lebowski
Jaar: 2010
Bladzijden: 303

Samenvatting:
Schitterende, epische, historische roman, gebaseerd op Susan Smit’s eigen familiegeschiedenis.
Noordwijk, 1899. Adriana van Konijnenburg weigert haar eerste huwelijksaanzoek. Liever zit ze te lezen of te schrijven, zoals haar vroegere speelkameraadje Henriëtte Roland Holst. Haar vader, hotelier en reder, verandert het vissersdorp in een mondaine badplaats door badkoetsjes op het strand te zetten en een badhotel te beginnen.
Als Adriana liefdadigheidswerk doet in een clubhuis voor vissers ontmoet ze Jacob, een jonge visser op wie ze verliefd wordt. Het verschil in klasse is groot en de verhouding strandt. Ze stort zich op haar poëzie en laat zich schaken door een ober die in een van de hotels werkt, een charmeur en bastaardkind van Willem III.
Ze wordt onterfd en verbannen uit Noordwijk, maar kiest vol overgave voor de liefde, alsof ze alsnog de juiste keuze wil maken. Jaren later, als ze inmiddels moeder is, levert ze de grootste strijd van haar leven om terug te keren…

Mening:
Wat een heerlijk verhaal, lekker wegdromen bij Adriana met veel details over het leven toen. Ook heel mooi hoe hoofdpersoon Adriana de gebeurtenissen in haar leven steeds weer in verband brengt met haar liefde voor de taal. In de tijden dat mensen het veel moeilijker hadden dan tegenwoordig, waren ze over het algemeen ook veel moeilijker in de omgang, soms zelfs ongenietbaar. Veel opgekropte woede en frustratie over het leven en over andere mensen. Bedenk eens wat het betekent als op zo’n vissersboot iemand omkomt. De een voelt zich schuldig, al dan niet terecht, een ander is woedend, al dan niet terecht; en dat alles zonder dat er veel over gepraat wordt. Openlijk over alles praten, zoals wij gewend zijn, deden ze toen niet. Hoeveel kinderen waren er niet getraumatiseerd door wat ze meemaakten aan armoede, geldzorgen en de bijbehorende ruzies, al dan niet verergerd door een slecht huwelijk waar niet gescheiden kon worden. En met kinderen werd al helemaal niet gepraat. Zo’n verhuizing naar Meppel, daar werden de kinderen niet eens in gekend. En die sfeer klopt hier niet. Smit beschrijft gedetailleerd hoe het leven er toen uitzag, maar het blijft alsof je in een museum rondloopt, we kijken ernaar als mensen van nu, absoluut niet zoals de mensen van toen het ervoeren. Ondanks de details over het harde vissersleven en de armoede blijft het verhaal veel te mooi. Nog een detail: op p. 156 “Terwijl ik mijn tanden stond te poetsen…”, in 1919 poetsen mensen hun tanden nog niet. Mooiste zin in het boek vond ik: (p. 136, over haar ongeboren kind) “De beschermdrang die ik nu al voelde ten opzichte van dit leven maakte de afwijzing van mijn eigen moeder des te pijnlijker”.

Pluspunten: Fantasierijk, Goede verhaallijn, Meeslepend verhaal
Minpunten: teveel geromantiseerd

****

Reinhard.